De verkiezingskoorts begint merkbaar te stijgen. Omdat het kantoor de laatste dagen regelmatig bevraagd wordt omtrent de juridische aspecten van de aankomende verkiezingen, geven we kort een antwoord op de volgende FAQ’s.
1.U bent opgeroepen als voorzitter of bijzitter van een verkiezingsbureau. Wat zijn de mogelijke sancties aan dewelke u onderworpen kan worden indien u weigert uw functie te vervullen?
Het organiseren van verkiezingen kost heel wat tijd en energie van verscheidene actoren. Het is een zeer complexe zaak om ervoor te zorgen dat alle functies vervuld worden. Het niet opdagen voor het vervullen van een functie als voorzitter of bijzitter kan de goede organisatie van de verkiezingen in het gedrang brengen. De ervaring leert ons dat het Openbaar Ministerie wel degelijk over gaat tot vervolging en dat er geldboetes worden uitgesproken. Ook indien u meent dat uw afwezigheid verschoonbaar is, hou er dan rekening mee dat de reden die u opgeeft wel degelijk zal gecontroleerd worden nadat de verkiezingen zijn afgelopen.
2.Wat zijn de sancties voor het niet voldoen aan de opkomstplicht?
In de artikelen 62, derde lid en 68, § 2 van de Grondwet wordt bepaald dat de stemming verplicht en geheim is. Deze verplichting om deel te nemen aan de stemming is tevens vastgelegd in het Algemeen Kieswetboek.
De vervolging en de straffen op het verzuim van de stemplicht worden geregeld in de artikelen 209 en 210 van het Algemeen Kieswetboek.
Een eerste niet gewettigde onthouding wordt gestraft met een berisping of een geldboete van 5 tot 10 euro (te vermenigvuldigen met de wettelijke opdeciemen ofwel met 6). Dit komt neer op een geldboete van 30 tot 60 euro. Bij herhaling is de geldboete 10 tot 25 euro (te vermenigvuldigen met de wettelijke opdeciemen ofwel met 6. Dit komt neer op een geldboete van 60 tot 150 euro.
Binnen de acht dagen na de afkondiging van de verkiezingsuitslag, maakt de procureur des Konings de lijst op van de kiezers die niet aan de stemming hebben deelgenomen en van wie de verschoning niet is aangenomen.
Of er voor deze inbreuk zal worden vervolgd, hangt af van het vervolgingsbeleid van het Openbaar Ministerie.
3.U bent uw oproepingsbrief verloren? U bent uw identiteitskaart verloren? Kan u alsnog stemmen?
U dient nog snel een volmacht te regelen?
Om te kunnen stemmen heeft u uw oproepingsbrief en uw identiteitskaart nodig.
Stemmen zonder oproepingsbrief is volgens sommigen toch mogelijk maar kan m.i. praktische problemen opleveren indien u de plaats en het nummer van het stembureau niet kent (deze staat immers op de oproepingsbrief). De oproepingsbrief geldt ook als bewijs van de stemming. Indien u uw oproepingsbrief niet kan terugvinden (mogelijks tussen ander reclamedrukwerk geraakt) of verloren bent, dan kan u nog een tweede exemplaar gaan ophalen bij de gemeente. Voor meer informatie contacteert u best de dienst verkiezingen in uw gemeente. U dient zich immers aan te dienen binnen de diensturen. Sommige gemeenten voorzien extra openingsmomenten naar aanleiding van de verkiezingen
Ook voor een volmacht kan u terecht bij de gemeente.
In Gent kan u bijvoorbeeld een duplicaat afhalen in het Administratief Centrum Gent-Zuid (Woodrow Wilsonplein) bij het loket Verkiezingen of in een van de dienstencentra van de Dienst Burgerzaken van de Stad Gent.
Een duplicaat afhalen kan vanaf maandag 19 mei 2014 op voorlegging van uw identiteitskaart. In Gent kan u nog op de dag zelf terecht in het Administratief Centrum Zuid. Dat is uitzonderlijk open van 8 tot 13.30 uur.
Indien u uw identiteitskaart verloren bent of indien zij werd gestolen, doet u best aangifte bij de politie. De politie bezorgt dan u dan een attest van verlies of diefstal waarmee u kan stemmen.
Sofie Longerstay